​O abandono do rural pon en perigo miles de topónimos

A toponimia de Galicia actualizarase cunha web renovada, que incluirá máis contidos como a historia detallada sobre a orixe de lugares, xeorreferencias con localizacións en mapas e pezas audiovisuais, e será aberta a achegas cidadás para a súa ampliación.

En rolda de prensa en Santiago este luns, presentouse a "nova cara da toponimia en Galicia" que supoñerá esta páxina (toponimia.xunta.gal), que se prevé que estea operativa de forma renovada nuns meses, cunha gran base de datos, como actualización do Nomenclátor xa existente, que supón a colaboración entre diversas administracións, entidades e cidadáns.

Así o destacou o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, nun acto co vicepresidente da Xunta, Alfonso Rueda; o académico da RAG Xesús Ferro; a responsable da Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia (Amtega), Mar Pereira; e a directora do Instituto de Estudos do Territorio, Inés Santé.

Entre outras novidades, este portal contará cun novo deseño, estará adaptado a todas as plataformas móbiles, será máis accesible con maior reforzo e claridade do sistema de procura, haberá un novo visor dos topónimos no mapa e contará con contidos divulgativos sobre a orixe etimolóxica e cultural, así como con vídeos e audios.

MÁIS DE 1,3 MILLÓNS DE NOMES DE LUGARES

O académico da RAG Xesús Ferro destacou a gran cantidade de nomes de lugares existentes en Galicia, pois reflexiona sobre como aquí existe unha "necesidade de poñer nome a todo", xa que "cada recuncho de Galicia ten o seu nome propio". Este teólogo e latinista chamou a atención sobre que o Nomenclátor de Galicia -que foi aprobado en 2003- rexistra 38.000 entidades de poboación, pero estímase que unha vez finalizado este traballo de actualización poden obterse sobre 1,3 millóns de nomes, a través dun traballo de microtoponimia que pasa por pequenas terras, vías ou fontes.

A directora do Instituto de Estudos do Territorio apuntou que xa se xeorreferenciaron o 95 por cento dos máis de 38.000 topónimos existentes no actual Nomenclátor, nunha tarefa que prevé terminar a finais deste ano.

Sobre este extremo, Ferro remarca que Galicia conta co 24,3% dos topónimos de España e ten "máis de 5.000". Un caudal toponímico "inusual", que "en Europa non ten parangón". De feito fixéronse 625 traballos de investigación -130 realizados despois da aprobación do Nomenclátor en 2003-.

RISCO DE PERDA DE PATRIMONIO *TOPONÍMICO

Nesta liña, Xesús Ferro fixo un chamamento para solicitar todos os topónimos posibles canto antes sexa posible ante o "perigo" de que desaparezan nomes que se transmitiron durante xeracións pola "desertización do campo" e a súa perda de habitantes. "Temos présa, non tempo indefinido", asegurou.

Por iso, valora que este proxecto supoña "continuar" con estudos sobre o "tesouro" da toponimia iniciados hai anos, no que considera un "salto cuantitativo e cualitativo". Respecto diso, Ferro explica que unha das riquezas desta iniciativa é que se incluirán voces de veciños das zonas coa súa determinada pronuncia do lugar e con achegas históricas ou de lendas.

BENEFICIOS PARA EMERXENCIAS

Pola súa banda, o vicepresidente da Xunta, Alfonso Rueda, definiu este luns como un "pequeno día histórico", debido a que supón un "paso importantísimo" para o traballo de "moitos anos".

Un dos aspectos sobre os que puxo o foco Rueda é que este traballo facilitará os servizos de salvamento e emerxencias, xa que "non hai nada máis útil" para estes corpos que "saber o sitio ao que hai que ir". Por tal motivo, ve esta futura web de gran importancia, xa que "en última instancia" poden "salvar unha vida".